اثربخشی ذهن‌آگاهی ماساژ آروماتراپی بر ادراک درد، کیفیت خواب و کیفیت زندگی زنان سالمند مبتلا به درد مزمن: اثر ذهن‌آگاهی ماساژ بر سلامت روان زنان سالمند مبتلا به درد

اهداف: سالمندی از پدیده‌های مطرح در حوزه بهداشت و سلامت جهانی است و توجه به این گروه سنی از نظر روانی و جسمانی از اهمیت بسزایی برخوردار است. این مسئله ضرورت انجام مداخلات کارآمدتر و چندگانه را بیش از پیش آشکار می‌‌کند. هدف اصلی پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی ذهن‌آگاهی و ماساژ آروماتراپی بر عملکرد روان‌شناختی زنان سالمند مبتلا به درد مزمن بود.
مواد و روش ها: مطالعه حاضر نیمه‌آزمایشی است که با روش پیش / پس‌آزمون و پیگیری با گروه‌ کنترل انجام گرفت. جامعه پژوهش زنان سالمند مبتلا به درد مزمن مراجعه‌کننده به بیمارستان‌ها، کلینیک‌های درد، توان‌بخشی، ارتوپدی، فیزیوتراپی و سالمندان منطقه غرب تهران در سال ۱۳۹۶ بود. با روش نمونه‌گیری در دسترس و با استفاده از ملاک‌های ورود و خروج سی نفر انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه مساوی قرار گرفتند. گروه آزمایش، در ده جلسه 120‌دقیقه‌ای تحت مداخله گروهی درمان ذهن‌آگاهی ماساژ آروماتراپی قرار گرفت و گروه کنترل در لیست انتظار باقی ماند. گروه‌ها از نظر عملکرد روان‌شناختی در حیطه‌های ادراک درد، کیفیت خواب و کیفیت زندگی در مراحل پیش‌آزمون و پس‌آزمون ارزیابی شدند. پس از اتمام مداخله، پرسش‌نامه‌‌ها مجدداً در مورد هر دو گروه اجرا شد و پس از 45 روز مجدداً آزمون پیگیری برگزار شد و داده‌های حاصل از پیش‌آزمون و پس‌آزمون و پیگیری از طریق تحلیل کوواریانس و با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 19 تحلیل شد.
یافته ها: تحلیل داده‌ها نشان داد که مداخله مبتنی بر ذهن‌آگاهی ماساژ آروماتراپی، ادراک درد و مؤلفه‌های آن کیفیت زندگی و کیفیت خواب سالمندان را در شرکت‌کنندگان گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل به طور معناداری بهبود داده است (0/05>P) و این اثرات به میزان زیادی در متغیر ادراک درد در مرحله پیگیری در بیماران باقی ‌ماند.
نتیجه گیری: یافته‌های این مطالعه، روش درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی ماساژ آروماتراپی، سبب افزایش کیفیت زندگی و کیفیت خواب و کاهش ادراک درد سالمندان می‌شود و نمایانگر افق‌های تازه‌ای در مداخلات بالینی است و می‌توان از آن به عنوان یک روش مداخله‌ای مؤثر در بهبود سلامت عمومی و کیفیت زندگی سالمندان مبتلا به درد مزمن سود جست.

واژه‌های کلیدی: ذهن‌آگاهی، ماساژ آروماتراپی، عملکرد روان‌شناختی، زنان سالمند، درد مزمن، کیفیت زندگی، ادراک درد